Türkiye'nin Maden Suyu Potansiyeli ve Kullanımı

Türkiye'nin Maden Suyu Potansiyeli

Türkiye, maden suyu kaynakları bakımından oldukça zengin bir ülke olmasına rağmen, bu kaynakların %96'sının boşa aktığı belirtilmektedir. Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Jeoloji Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fatma Gültekin, maden suyunun doğal olarak oluşan, mineral içeriğiyle zengin ve sağlık açısından faydalı bir su kaynağı olduğunu ifade etmektedir. Maden suyu, yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde belirli jeolojik koşullar altında meydana gelen, bir veya daha fazla kaynaktan yeryüzüne kendiliğinden veya teknik yöntemlerle çıkan yer altı sularıdır. Bu sular, yer altına sızarken ve yüzeye çıkarken temas ettikleri farklı kayaçlardan çeşitli mineralleri bünyelerine alarak maden suyu özelliği kazanırlar.

Prof. Dr. Gültekin, bu suların diğer sulardan ayıran en önemli özelliğin, bünyelerinde normal sulardan daha fazla çözünmüş madde bulundurmaları olduğunu vurguluyor. Maden suları, sağlıklı yaşamı destekleme, bazı hastalıkların tedavisinde yardımcı olma ve bazı rahatsızlıkların giderilmesi için kullanılmaktadır. Bu nedenle, günlük sıvı ihtiyacının bir kısmının maden suyu ile karşılanması önerilmektedir.

Mineralli Sulara Talep Düşük

Avrupa’da bebek mamalarının hazırlanmasından sporcu beslenmesine kadar pek çok alanda günlük sıvı tüketiminde yaygın olarak kullanılan mineralli sular, Türkiye’de yeterince rağbet görmemektedir. Prof. Dr. Gültekin, uzmanların maden sularının çocukluk döneminden itibaren insan metabolizmasına olan faydalarını vurguladığını ancak Türkiye'deki tüketimin oldukça kısıtlı olduğunu belirtmektedir. Bunun başlıca nedeni, maden suyu ile sodanın sıkça karıştırılmasıdır. Maden suyu, doğal yollarla elde edilen birçok çözünmüş madde ve eser element içeren şifalı bir su iken; soda ise işlenmiş bir içecektir ve genellikle sodyum bikarbonat ile karbondioksit eklenerek üretilmektedir.

Türkiye, maden suyu konusunda zengin kaynaklara sahip olmasına rağmen, bu kaynakların %96'sının kullanılmadığı gözlemlenmektedir. Maden sularının kozmetik uygulamaları, insan psikolojisi üzerindeki olumlu etkileri ve beslenme alanındaki önemi nedeniyle tüketim oranı artış göstermekte, ancak bu oran Avrupa ülkelerine göre ülkemizde on kat daha düşüktür.

Trabzon'daki Maden Suyu Kaynakları

Trabzon’da, çıkarılarak işlenen birkaç bilinen maden suyunun yanı sıra, her ilçede yöre halkı tarafından kullanılan ve şifalı su olarak kabul edilen başka kaynaklar da mevcuttur. Prof. Dr. Gültekin, bu kaynaklarla ilgili bazı çalışmaların bulunduğunu ancak kısıtlı olduğunu ifade etmektedir. Bu tür kaynak sularının kullanıma sunulmadan önce, ilgili yönetmelikler gereği çok sayıda parametre açısından analiz edilmesi gerektiği belirtilmektedir. Bu analizlerin maliyetinin yüksek olması, yalnızca ekonomik açıdan önemli olan kaynakların değerlendirilmeye alınmasına yol açmaktadır.

Trabzon il sınırları içerisinde Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü tarafından tespit edilen yaklaşık 20 adet maden suyu kaynağı bulunmaktadır. Ancak bu kaynakların çoğunun debileri düşük olduğu için ayrıntılı kimyasal analizleri yapılmamıştır. Bu kaynakların bir proje çerçevesinde ele alınarak yeniden çalışılması, kullanım alanlarının belirlenmesi ve halkın kullanımına sunulması, yöreye ekonomik katkı sağlayabilir. Maden suyu özelliği gösteren bu kaynaklar, debileri ekonomik değer taşımasa bile içmece olarak değerlendirilebilir. Böylece belirlenen kaynaklar, Sağlık Bakanlığı'nın ilgili yönetmelikleri doğrultusunda takip edilerek halkın sağlıklı su tüketimine katkı sunacaktır. Trabzon'un doğal güzellikleriyle dikkat çeken maden suyu kaynaklarının araştırılması ve mevcut kaynakların analiz edilerek ekonomiye kazandırılması, turizmin çeşitlenmesi açısından da büyük önem taşımaktadır. Bu konuda karar vericilerin ve araştırmacıların birlikte yapacakları çalışmalar olumlu sonuçlar doğurabilir.