Trump'ın Amerikan Silahlarını Geri İsteme Hamlesi Taliban Duvarına Çarptı

İSTANBULYEREL (IY) - Trump'ın Amerikan Silahlarını Geri İsteme Hamlesi Taliban Duvarına Çarptı. ABD Başkanı Donald Trump, Afganistan'dan çekilme sürecinde orada bırakılan yaklaşık 7 milyar dolar değerindeki Amerikan askeri teçhizatının geri iadesini talep etti. Taliban, bu talebi kesin bir dille reddetti.

 X.com’da günün en çok paylaşım yapılan konusu olan bu gelişme, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi sonrasında yaşanan jeopolitik ve stratejik karmaşanın yeni bir boyutunu ortaya koyuyor.

Trump'ın İstek ve Taliban'ın Reddi

Donald Trump, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi esnasında bırakılan silah ve askeri teçhizatın geri alınmasını talep etti. Bu teçhizat, tanklar, zırhlı araçlar, hava savunma sistemleri ve binlerce tüfek dahil olmak üzere geniş bir yelpazeyi kapsıyor. Taliban ise, bu talebi reddederek, bu silahların Afganistan'daki güvenliği sağlamak ve özellikle IŞİD-K ile mücadele etmek için kullanılacağını belirtti. Taliban'ın bu kararı, ABD ile olan ilişkileri daha da karmaşık hale getiriyor ve gelecekteki diplomatik ilişkiler için önemli bir sorun teşkil ediyor.

ABD’nin Afganistan’dan Çekilme Sürecinin Tarihsel Arka Planı

ABD'nin Afganistan'dan çekilme kararı, 29 Şubat 2020'de Trump yönetimi altında imzalanan Doha Anlaşması ile başlamıştı. Bu anlaşma, ABD'nin 14 ay içinde tüm askerlerini çekmesini ve Taliban'ın terörist gruplara destek vermeyeceğini öngörüyordu. Ancak, bu plan tamamen Biden yönetimi döneminde gerçekleşti. Çekilme süreci, 1 Mayıs 2021'de başladı ve 31 Ağustos 2021'de sona erdi. Bu süreçte, ABD'nin askeri varlığı azaltıldı, ancak hızlı ve organize edilmemiş bir çekilme, Taliban'ın hızlı ilerlemesine olanak tanıdı.

Taliban'ın İktidara Gelişi ve Silahların El Değiştirmesi

Ağustos 2021'de Taliban, Afganistan'ın kontrolünü ele geçirdi ve Kabil düştü. Bu süreçte, Afgan güvenlik güçlerinin elindeki ABD yapımı silahlar ve teçhizat, Taliban'ın eline geçti. Bu silahların değeri, 7 milyar doları aşkın bir meblağı temsil ediyor ve bu, ABD'nin çekilme stratejisindeki lojistik ve stratejik hataların bir göstergesi olarak kabul ediliyor.

Stratejik ve Politik Etkileri

Trump'ın silahların iadesini talep etmesi ve Taliban'ın bu talebi reddetmesi, ABD'nin Afganistan'daki askeri varlığının sonlandırılması konusundaki karmaşıklığı vurguluyor. Bu durum, ABD'nin bölgedeki etkisinin azalması, Taliban'ın güçlenmesi ve terörizmle mücadelede yeni stratejilerin geliştirilmesi gerekliliği gibi konuları gündeme getiriyor. Ayrıca, ABD'nin gelecekteki askeri müdahaleleri ve çekilme stratejileri üzerinde de derin etkileri olacak gibi görünüyor.

ABD Başkanı Trump'ın geri istediği silahlar niçin orada bırakıldı?

ABD Başkanı Donald Trump'ın geri istediği silahların Afganistan'da bırakılma nedenleri, bir dizi karmaşık stratejik, lojistik ve politik faktörden kaynaklanmaktadır:

• Stratejik ve Lojistik Nedenler:

Hızlı Çekilme: ABD'nin Afganistan'dan çekilme süreci, özellikle Biden yönetimi altında hızlandırıldı. Bu hızlı çekilme, büyük miktarda malzeme ve teçhizatın geri taşınması için yeterli zaman bırakmadı. Silahların ve diğer askeri malzemelerin toplanması, taşınması ve geri götürülmesi, çok zaman alan ve lojistik olarak zor bir süreçtir.

Lojistik Zorluklar: Afganistan'ın coğrafyası, altyapı eksiklikleri ve güvenlik endişeleri, askeri teçhizatın çıkarılmasını önemli ölçüde zorlaştırdı. Bagram Hava Üssü gibi stratejik noktaların hızla terk edilmesi, bu teçhizatın da orada kalmasına yol açtı.

Afgan Güçlerine Devir: ABD, Afgan güvenlik güçlerini Taliban'a karşı mücadelede desteklemek amacıyla bu silahları ve teçhizatı Afgan ordusuna devretmişti. Ancak, Taliban'ın hızlı ilerleyişiyle bu silahlar Taliban'ın eline geçti.

• Politik ve Diplomatik Nedenler:

Doha Anlaşması: Trump yönetimi sırasında imzalanan Doha Anlaşması, ABD'nin çekilme koşullarını belirlemişti, ancak bu anlaşma, askeri teçhizatın geri alınmasına dair açık bir hüküm içermiyordu. Anlaşma, daha çok ABD'nin çekilmesi ve Taliban'ın terör örgütlerine destek vermemesi üzerine odaklanmıştı.

Geri İsteme Talebi: Trump, Biden yönetiminin ardından bu silahların iade edilmesini talep etti, ancak bu talep, Taliban'ın iktidarı ele geçirmesi sonrasında meşruiyet kazanma sürecinde etkili olmadı. Taliban, bu silahların kendilerine ait olduğunu ve IŞİD-K ile mücadelede kullanacağını belirtti.

• Diğer Faktörler:

Maliyet ve Öncelikler: Silahların geri alınması, maliyetli ve zaman alıcı bir operasyon olurdu. ABD'nin çekilme sürecinde ana önceliği, askerlerini ve diplomatik personelini güvenli bir şekilde ülkeden çıkarmak oldu.

Stratejik Değerlendirme: Silahların geri alınmasının, Taliban ile potansiyel diplomatik ilişkileri ve barış sürecini zorlaştırabileceği düşünüldü. Ayrıca, bu silahların Afgan güçlerinin elinde kalması, ABD'nin Afganistan'daki güvenlik sorumluluğunu azaltma stratejisinin bir parçasıydı.

Sonuç olarak, silahların Afganistan'da bırakılması, ABD'nin çekilme sürecinde karşılaştığı lojistik zorluklar, hızla değişen siyasi durum ve önceliklerinin bir sonucudur. Taliban'ın bu silahları geri vermeyi reddetmesi, mevcut jeopolitik gerilimlerin ve stratejik hesaplamaların bir yansımasıdır.

Donald Trump'ın izleyebileceği stratejiler

Taliban'ın ABD menşeli silahları geri vermeyi reddetmesi durumunda, ilk başkanlık döneminde uyguladığı  politikalar ve yaklaşımlarına dayanarak Başkan Trump'ın izleyebileceği stratejiler şöyle öngörülebilir:

•  Diplomatik Baskı

Uluslararası Destek: Trump, uluslararası toplumu, özellikle Birleşmiş Milletler ve NATO üyelerini, Taliban üzerinde baskı yapmaya teşvik edebilir. Bu, Taliban'ın meşruiyetini ve uluslararası tanınırlığını etkileyebilir.

Diplomatik İzolasyon: Taliban'ın bu silahları iade etmemesi durumunda, ABD diplomatik ilişkileri ve yardımları sınırlandırarak ya da tamamen keserek Taliban'ı izole etmeyi seçebilir.

• Ekonomik Yaptırımlar

Trump, Taliban'ın finansal kaynaklarına erişimini engelleyerek veya Taliban'ın kontrolündeki bölgelerde ekonomik faaliyetleri kısıtlayarak baskı uygulayabilir.

• Yardımların Durdurulması

 Afganistan'a yapılacak her türlü yardımın durdurulması veya şartlı hale getirilmesi, Taliban'ın uluslararası toplumla entegrasyonunu zorlaştırabilir.

• Hava Saldırıları

ABD, Taliban'ın ele geçirdiği silahların kullanıldığı belirli hedeflere karşı hava saldırıları düzenleyebilir, ancak bu, halihazırda çekilmiş bir gücün yeniden askeri angajmana girmesi anlamına geleceğinden oldukça riskli ve maliyetli olabilir.

• İstihbarat ve Özel Operasyonlar

ABD, istihbarat operasyonları yoluyla veya özel kuvvetler kullanarak bu silahların Taliban'ın elinde kullanılmasını engellemeye çalışabilir.

• Propaganda ve Kamuoyu:

Medya ve Bilgilendirme: Trump, Taliban'ın bu silahları kullanmasını propaganda aracı olarak kullanabilir, bu silahların terörist grupların eline geçmesini öne çıkararak hem iç politikada hem de uluslararası arenada Taliban'ı zor duruma düşürebilir.

Kamuoyu oluşturma: Trump, Taliban'ın bu silahları geri vermemesi konusunu, ABD'nin zayıflığı olarak değil, Taliban'ın meşruiyetini sorgulayan bir durum olarak gösterebilir.

• Müzakere ve İşbirliği:

Müzakere Masasına Dönüş: Trump, Taliban ile yeniden müzakere masasına oturarak, bu silahların iadesinin yanı sıra diğer konularda anlaşmalar yapmayı deneyebilir. Bu, Taliban'ın meşruiyet arayışında işine gelebilecek bazı teşvikler sunarak sağlanabilir.

Bölgesel İşbirliği: Pakistan, Katar ve diğer bölgesel güçlerle işbirliği yaparak, Taliban üzerinde dolaylı baskı kurabilir.

• Dezenformasyon ve Sınırlı İşbirliği:

Dezenformasyon: Trump, Taliban'ın bu silahları etkin bir şekilde kullanamayacağına dair dezenformasyon yayarak, onların stratejik avantajını azaltmayı deneyebilir.

• Taliban ile Sınırlı İşbirliği Kurma

IŞİD-K gibi ortak düşmanlarla mücadelede sınırlı işbirliği önerileri sunarak, Taliban'ı bu silahları geri vermeye teşvik edebilir.

Ancak, her bir stratejinin uygulanması, uluslararası politik dinamikler, iç politik baskılar ve Afganistan'daki güncel durum gibi birçok faktör tarafından şekillendirilecektir.

İSTANBULYEREL (IY)