İSTANBUL (AA) (İstanbul Yerel) – İstanbul’da Yapay Zeka Destekli Evliya Çelebi Sergisi. Programda yapay zeka desteğiyle Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’ndeki esnaf zümrelerinden esinlenerek tasarlanan 34 eser de meraklıların ilgisine sunuldu. Açıklamada görüşlerine yer verilen Esenler Belediyesi İşleri Müdürü Hüseyin Cerrahoğlu, “Sezonumuza adını veren Evliya Çelebi’nin eserinde geçen esnafları yapay zeka ile canlandırabilir miyiz diye düşündük ve Gökhan bey kısa zamanda çok büyük emek harcadı.” ifadesini kullandı.
“Evliya Çelebi’nin Gözünden İstanbul Esnafı” adlı serginin görsel sanat yönetmeni Gökhan Genç, “İstanbul’la ilgili esnafların durumunu resmetmeye, Evliya Çelebi’nin gözünden 17. yüzyıldaki fotoğrafları betimlemeye çalıştık. Bakırcılardan yelkencilere, lağım kazıcılarından çömlekçilere kadar 34 farklı eserle esnafların tablosunu resmettik. Çalışma, özgün ve ilk defa yapıldı.” değerlendirmesinde bulundu.
Konserde, Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” adlı eserinde geçen türküler, ilahiler ve mehter formları seslendirildi.
 |
 |
 |
İstanbul’da yapay zeka destekli Evliya Çelebi’nin eserleri sergisi
“Fotoğraf, geçmişi geleceğe taşır”
Ayrıca “Evliya Çelebi’nin İzinde” gezi ve fotoğraf yarışmasının ödülleri de sahiplerini buldu. Ödül töreninin ardından yarışmaya katılan fotoğraflardan hazırlanan sergi sanatseverlerle buluştu ve çekilişle 30 kişiye Kapadokya turu hediye edildi.
Fotoğraf yarışmasının jürisinde yer alan fotoğrafçı İbrahim Zaman da programa katılmaktan büyük heyecan duyduğunu belirterek, “Kültür demek, ışık demek. Kültürün içinde her türlü sanat var. Fotoğraf da diğer sanatlara göre daha zengin. Ben dedemi fotoğraftan tanıdım. Bu bile aydınlanmamıza, geçmişimizi geleceğe taşımamıza fırsat veriyor.” ifadelerini kullandı.
Birbirinden değerli sayıda eserler
Gezi yazısı yarışması jüri üyelerinden Prof. Dr. Yılmaz Daşçıoğlu, yarışmada derecelendirme yapmanın bir hayli zor olduğunu vurgulayarak, “Birbirinden değerli çok sayıda eser vardı. Usul olarak jüri üyeleri birbirinden habersiz olarak metinleri okudu, yorumladı. Yarışmaya katılanların yazmaya devam etmesi lazım. Yazı seyahatine devam etmesi lazım. Yazmak, devam etmeyi gerektiren bir yoldur. Zevkli ve çileli bir yoldur. Bu yüzden bütün katılımcıları tebrik ediyorum” değerlendirmesini yaptı.
Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” adlı eserinde, 17. yüzyıl İstanbul’unun esnaf hayatı ayrıntılı bir şekilde tasvir edilmiştir. Çelebi’nin gözlemlerine dayanarak İstanbul esnafı, toplumsal yaşamın vazgeçilmez bir parçası olarak karşımıza çıkar.
Esnaf Grupları
İstanbul’da esnaf, farklı meslek gruplarına ayrılmıştı. Bu gruplar arasında terziler, berberler, fırıncılar, kasaplar, ayakkabıcılar, demirciler, marangozlar ve birçok diğer meslek yer alıyordu. Her esnaf grubu kendi loncasına bağlıydı ve bu loncalar meslek içi düzeni, fiyatları ve kaliteyi denetliyordu.
Loncalar ve Kurallar
Loncalar, esnafın hem ekonomik hem de sosyal yaşamında önemli bir rol oynuyordu. Çelebi’nin anlattığına göre, loncaların kendine özgü kuralları ve ritüelleri vardı. Bu kurallar, esnaf arasında adaleti sağlamak ve haksız rekabeti önlemek amacıyla titizlikle uygulanıyordu. Lonca üyeleri arasında dayanışma güçlüydü ve birbirlerine destek olurlardı.
Çalışma Ortamı
Evliya Çelebi, esnafların dükkânlarını ve çalışma ortamlarını da ayrıntılı olarak tasvir eder. Örneğin, terzilerin temiz ve düzenli dükkânlarında çalıştığını, demircilerin ise gürültülü ve sıcak işyerlerinde faaliyet gösterdiğini anlatır. Her esnaf grubu, kendi mesleğine uygun bir ortamda çalışır ve müşterilerine en iyi hizmeti sunmak için çaba gösterirdi.
Törenler ve Etkinlikler
Çelebi’nin gözlemlerine göre, esnaf loncalarının düzenlediği çeşitli törenler ve etkinlikler de mevcuttu. Bu törenler, yeni bir ustanın loncaya kabul edilmesi, önemli dini bayramlar veya yılın belirli zamanlarında gerçekleştirilen şenlikler olabilirdi. Bu tür etkinlikler, esnaf arasındaki birlik ve beraberliği pekiştirir ve toplumsal yaşamın canlılığını artırırdı.
Ekonomik ve Sosyal Rol
İstanbul’un esnafı, sadece ekonomik değil, aynı zamanda sosyal yaşamda da önemli bir rol oynardı. Çelebi, esnafların dürüstlük ve adalet prensiplerine bağlı kalarak topluma hizmet ettiklerini vurgular. Esnaf, hem kendi aralarındaki ilişkilerde hem de müşterileriyle olan etkileşimlerinde bu değerlere önem verirdi.
Evliya Çelebi’nin “Seyahatname” adlı eserinde yer alan İstanbul esnafı tasviri, dönemin toplumsal ve ekonomik yapısını anlamak için önemli bir kaynaktır. Çelebi’nin detaylı gözlemleri ve anlatımları sayesinde, 17. yüzyıl İstanbul’unda esnaf hayatının nasıl işlediğini ve toplumsal yaşamdaki yerini daha iyi kavrayabiliriz.
(AA) (İstanbul Yerel)
